De thuisbatterij wint aan populariteit. Twee op de drie Nederlanders verwacht een thuisbatterij aan te schaffen. Logisch, aangezien steeds meer huizen worden voorzien van PV-panelen. Tel daarbij nog laadpalen met teruglevering op en je krijgt te maken met meerdere voedingsbronnen. Welke impact heeft dit op de (bestaande) groepenkast? Marcel Wennekes, normalisatiedeskundige bij ABB licht toe.
(Klik op de afbeelding voor een grotere weergave)
“We krijgen in toenemende mate te maken met decentrale opwekking en opslag. De systemen: PV-omvormers, thuisbatterij met batterijmanagementsysteem (BMS), bi-directionele laadpaal, zijn doorgaans goed beveiligd waardoor er weinig kan gebeuren. Een aandachtspunt is echter hoe je de stromen in de groepenkast laat lopen.” Dit zegt Marcel Wennekes, normalisatiedeskundige bij ABB.
PV-omvormers veilig aansluiten
“Neem het veilig aansluiten van PV-omvormers in de verdeelinrichting, zoals onderstaande tekening illustreert. Heb je een netvoeding en een PV-invoeding, dan kan de stroom van de afgaande groepen bij elkaar groter zijn dan de stromen die de componenten en bedrading mogen hebben. Nog ingewikkelder wordt het als hier nog een laadpaal en een thuisbatterij aan worden toegevoegd. Mogelijk zul je heel de verdeelinrichting moeten aanpassen. Denk aan het plaatsen van zwaardere componenten en dikkere bedrading of andere oplossingen zoals een extra beveiliging tussen alle voedingen en de al dan niet bestaande installatie. Op die manier beveilig je de bestaande installatie.”
(Klik op de afbeelding voor een grotere weergave)
Gebrek aan ruimte in verdeelinrichting
Het probleem dat steeds vaker voorkomt, is ruimtegebrek in de bestaande verdeelinrichting, stelt Wennekes. “Er zijn 7,6 miljoen woningen in Nederland terwijl er jaarlijks ongeveer 60.000 nieuwbouwwoningen worden gebouwd. Dit betekent dat er door het installeren van PV, EV en thuisbatterijen vaak in bestaande kasten aanpassingen of toevoegingen moeten gebeuren. Installateurs realiseren zich niet altijd dat als een PV-installatie wordt toegevoegd, het noodzakelijk is om na te gaan of de verdeelinrichting goed is opgebouwd zodat deze de stromen aankan. Doordat meerdere partijen hierover continu communiceren begint het kwartje gelukkig wel te vallen. Daarmee groeit ook het besef dat voor EV en thuisbatterijen eveneens extra aandacht nodig is en mogelijk aanpassingen nodig zijn.”
Het is noodzakelijk na te gaan of de verdeelinrichting goed is opgebouwd zodat deze de stromen aankan
“Momenteel zien we regelmatig dat er “door ruimtegebruik” naast de groepenkast een extra kastje wordt geplaatst voor de PV-installatie. Later volgt opnieuw een extra kastje voor de laadpaal en hetzelfde geldt voor de thuisbatterij. Het gevolg? De installaties worden minder overzichtelijk terwijl overzichtelijkheid wel een eis is vanuit de NEN. Deze situatie moeten we dus voorkomen.”
Onoverzichtelijkheid leidt tot fouten
Onoverzichtelijkheid kan leiden tot fouten en onveilige situaties, stelt Wennekes. “In NEN 1010:2020 is er in woningen geen verplichting meer voor het afschakelen in één beweging van de installatie omdat dit in de praktijk lastiger wordt. Voor veilig werken aan de installatie met meerdere voedingsbronnen vraagt dit om een andere opbouw van de groepenkast. Toch hebben in de praktijk gebruikers die de netvoeding uitschakelen al gauw het idee dat de installatie hiermee volledig spanningsloos is, maar dat is een misvatting. Met PV, EV en thuisbatterijen kan er altijd wat misgaan waardoor er toch nog spanning op de installatie blijft staan. Een andere opzet van de groepenkast is daarom wellicht duidelijker en dus veiliger.”
“Momenteel kijken we voor NEC 64 en NEC 121 naar oplossingen die we algemeen zouden moeten gaan toepassen met betrekking tot dit onderwerp. Ik opteer dan ook voor de volgende veilige en overzichtelijke oplossing: Breng alle voedingen samen in één compartiment. Eventueel geef je het deksel van dit compartiment ook nog een andere kleur. Hierdoor ontstaat overzicht. Bij dit compartiment hoort vervolgens een sticker in meerdere talen die aangeeft dat voor veilig werken aan deze installatie alle voedingen moeten worden uitgeschakeld. Hiermee zouden we iedereen ervan kunnen overtuigen dat je alle voedingen in de installatie uit moet schakelen om gevaarlijke situaties te voorkomen.”
(Klik op de afbeelding voor een grotere weergave)
Overzicht in bestaande groepenkasten
Maar wat dan met bestaande groepenkasten? “Daar zie ik eigenlijk maar één mogelijkheid. Voor PV-installaties is al een sticker bedacht die je onder groepen kunt kleven om te laten zien dat er PV-installatie aanwezig is. Mij lijkt het logisch om een gelijkaardige sticker bij de EV-installatie, thuisbatterij en netaansluiting te plaatsen. Er moeten dus in totaal vier stickers komen die verwijzen naar een waarschuwingstekst die onderaan de verdeelinrichting verplicht moet worden geplaatst.
(Klik op de afbeelding voor een grotere weergave)
“Hiermee wordt meteen duidelijk dat er sprake is van meerdere voedingen. Belangrijk is dat men het gevaar herkent als er meerdere voedingsbronnen zijn. Ik kom wel eens situaties tegen waar de PV-omvormer verkeerd is aangesloten. Bij het uitschakelen van de netvoeding stond er nog steeds een gevaarlijke spanning op de groepenkast door het verkeerd aansluiten. Vandaar dat dit mij enigszins bezighoudt.
(Klik op de afbeelding voor een grotere weergave)