“Wat je precies wilt doen met de batterij is een belangrijk aspect om de dimensionering te bepalen.” Dit zegt DC-expert Henry Lootens tijdens het Webinar Missie Energieopslag.
Een van de redenen om een thuisbatterij aan te schaffen, is om het eigen verbruik te verhogen. “Als de hoeveelheid kilowattuur die je per jaar opwekt met je PV-installatie ongeveer gelijk is aan je verbruik, dan gebruik je ongeveer 30% van de stroom direct. De overige 70% wordt terug geleverd aan het net.”
Eigen verbruik verhogen
Het is een illusie om 100% zelfvoorzienend te zijn in Nederland.
“Met een thuisbatterij, mits goed gedimensioneerd, kun je het eigen verbruik verhogen. Hierdoor kun je komen tot ongeveer 70% zelfconsumptie en 30% saldering. Het is praktisch onmogelijk om naar 100% zelfconsumptie te gaan. Hiernaar streven schiet het doel van de batterij ook voorbij. Op het moment dat je ook je gedrag verandert, en overdag wast en zoveel mogelijk als de zon schijnt energie verbruikt, kan dit percentage eigen gebruik nog stijgen. Maar het is een illusie om 100% zelfvoorzienend te zijn in Nederland. Onze grootste energievraag is immers in de winter. Zorg daarom voor een realistische capaciteit van de thuisbatterij (70 – 30% verhouding) en plaats bij voorkeur een batterij met lichte over dimensionering, waarbij je rekening houdt met een groeiend verbruik en met de seizoenen.”
Peak shaving
De thuisbatterij kan niet alleen het eigen verbruik verhogen, maar ook een rol spelen bij peak shaving. “Peak shaving” betekent dat je op de momenten dat de energievraag tijdelijk erg hoog is, denk aan het (kortstondig) gebruik van ovens, wasmachines, kookplaten, zaagmachines,… je deze pieken verlaagt door bijvoorbeeld gebruik te maken van energie uit de batterij. Is dit mogelijk, dan is mogelijk een kleinere netaansluiting nodig omdat je de pieken ‘shaved’. Peak shaving heeft mijn persoonlijke voorkeur vanwege de drukte op het net. Je stort in de zomer dus niet meer alle energie terug het net in, maar gaat op de drukste momenten (tussen 11.00 en 15.00 uur) de batterij laden bij te hoge terug levering om het lokale net te ontlasten. In de toekomst zal het vaker voorkomen om de piek niet langer uit het net te halen of in het net te stoppen, maar een batterij voor de piek in te zetten. Dat kan een extra incentive zijn om voor batterijopslag te kiezen.
Deelbatterij
Naast het verhogen van het eigen verbruik en peak shaving is ook het delen van een batterij in opkomst, zegt Lootens. “Er komen initiatieven op de markt waarin een derde partij voorstelt in woningen van particulieren een thuisbatterij te plaatsen. De bewoners betalen een deel van de batterij en kunnen er gebruik van maken, op voorwaarde dat de derde partij een deel – bijvoorbeeld 20% van de capaciteit – mag inzetten om te handelen op de energiemarkt. De gedachte hierachter is dat een grote batterij een grote investering met zich meebrengt, maar veel kleine batterijen bij elkaar opgeteld hebben samen eenzelfde capaciteit als één grote.”
Spanningsgrens van 253 volt voorkomen
Nog een reden om een thuisbatterij aan te schaffen is om te voorkomen dat de PV-omvormer uitvalt. “Wat je steeds vaker ziet gebeuren, is dat PV-panelen uitvallen omdat lokaal overdag de spanning te hoog wordt. Verhaal halen bij de netbeheerder heeft in veel gevallen weinig zin. Een netbeheerder is in Nederland niet verantwoordelijk voor het opbrengstverlies van zonnepanelen als een omvormer zichzelf uitschakelt vanwege het overschrijden van de spanningsgrens van 253 volt. Het probleem is mogelijk op te lossen met een thuisbatterij. Op het moment dat de zon schijnt, is het belangrijk om de opgewekte energie te gebruiken. Het opladen van een batterij is ook verbruik. Er zijn use cases bekend van batterijen die niet worden gebruikt om zelfconsumptie te verhogen, maar om, op het moment dat de spanning te hoog wordt, deze energie op te vangen in de thuisbatterij. ’s Nachts gaat de batterij zijn energie terug leveren aan het net, om te zorgen dat hij dit de volgende dag opnieuw kan doen zodat lokale congestie wordt voorkomen. Je zet de batterij aan tussen 11.00 en 15.00 uur om te voorkomen dat je de spanningsgrens van 253 volt overschrijdt en de omvormer zichzelf uitschakelt.”
Dimensionering
“Er zijn dus diverse redenen om een batterij aan te schaffen: eigen verbruik verhogen, peak shaving, delen van de capaciteit of voorkomen dat de PV-omvormer zichzelf uitschakelt. Deze factoren zijn medebepalend voor de dimensionering.”